آنچه را که مجبور هستید انجام دهید تا زمانی که بتوانید آنچه را که می خواهید انجام دهید
مدیریت ارشد کسب و کار ((MBA) مخفف عبارت Master of Business Administration) درجهٔ کارشناسی ارشد در رشته مدیریت حرفه ای در رشته تجارت است. از اوایل قرن بیستم سازمانهای سنجش بینالمللی برای ارزیابی ارزش این دورهها وجود دارد. این دوره برای اولین بار در اواخر قرن نوزدهم در آمریکا طرحریزی شد که حاصل صنعتی شدن این کشور و رویکرد علمی به مدیریت بود.
دورههای مدیریت ارشد کسب و کار (MBA) به گونهای برنامهریزی میشوند تا دانشجویان را با جنبههای مختلف مدیریت یک کسب و کار همچون حسابداری، بازاریابی، منابع انسانی، مدیریت عملیات، مدیریت تبلیغات و برنامهریزی استراتژیک آشنا سازند.
بیشتر دانشجویان مدیریت ارشد کسب و کار (MBA) یک زمینه تخصصی را برای مطالعه و تحصیل انتخاب میکنند و تقریباً یک سوم از واحدهای تحصیلی خود را در این زمینه برمیگزینند. برای مثال، دانشجویانی که گرایش بازاریابی را انتخاب میکنند دورههای ویژهای را که بر روی بازاریابی دیجیتال یا بازاریابی بینالمللی تمرکز دارد برمیگزینند.
موسسات و آموزشگاههای بازرگانی در حال حاضر مدیریت ارشد کسب و کار (MBA) را در دورههای آموزشی تمام وقت، پاره وقت، کاربردی و از راه دور ارایه میدهند.
مدیریت راهبردی کسب و کار یا به اختصار MBA حاوی دانش و مهارتهای جدید و کاربردی مدیریت برای حل مسائل و چالشهای مدیریتی است که میتواند دید گستردهتری به مدیریت ارائه دهد.
هدف اصلی مدیریت ارشد کسب و کار
هدف اصلی مدیریت ارشد کسب و کار (MBA) پذیرش فارغ التحصیلان دورههای کارشناسی در رشتههای مختلف (به خصوص رشتههایی غیر از مدیریت) و پرورش افرادی است که قادر باشند در زمینههای زیر انجام وظیفه نمایند:
- اداره و راهبری مؤثر و کارآمد سازمان یا یکی از زیر مجموعههای آن
- ایجاد تحول در یک بخش تخصصی سازمان
- طراحی، هدایت و رهبری تحول در کل سازمان پس از کسب تجارب عملی در مدیریت
- کارآفرینی با ایجاد فعالیتهای جدید در درون سازمان یا ایجاد سازمانهای جدید
- ارائه خدمات مشاورهای و مطالعاتی در زمینههای مدیریتی به مدیران سازمانها
منظور از کسب و کار یعنی کلیه عملیاتی که از تولید تا فروش و خدمات پس از فروش کالا یا خدمات را شامل میشود و به صورت مکرر اتفاق میافتد.
برای رشته مدیریت ارشد کسب و کار (MBA) حدود ۳۰ گرایش مختلف در کشورهای مختلف تعریف شدهاست. اما چهار گرایش اصلی این رشته که تقریباً در همه دانشگاهها تدریس میشوند به شرح زیر است:
- بازاریابی و مدیریت فروش (Marketing)
- مدیریت مالی و مدیریت موسسات مالی (Finance)
- مدیریت تولید و سیستمهای تولید و پروژه (Operation)
- مدیریت منابع انسانی (Human Resources)
امروزه مدیریت ارشد کسب و کار با گرایشهایی مانند تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات نیز ارائه میشود که نشان از انعطافپذیری بالا و نیاز روزافزون به فارغ التحصیلان این رشتهاست.
زمینههای فعالیت فارغ التحصیلان مدیریت ارشد کسب و کار
فارغ التحصیلان این دوره با فراگیری دانش و فنون مدیریت قادر خواهند بود در زمینههای ذیل فعالیت نمایند:
- اداره امور واحدهای ستادی سازمانهای تولیدی و اجتماعی در جهت کمک به مدیران این سازمانها برای اداره مؤثرتر سازمانهای خود
- اداره و راهبری مؤثر و کارآمد یک سازمان یا یک بخش تخصصی از آن نظیر بخشهای تولید، تحقیق و توسعه، مالی، فروش، پرسنلی و اطلاعات
- ایجاد تحول در یک بخش تخصصی سازمان با تجدید تشکیلات، رویهها و شیوههای اداری آن بخش
- کارآفرینی در یک سازمان برای شروع فعالیتهای جدید یا ایجاد و اداره سازمانهای جدید
- طراحی تحول در کل یک سازمان و رهبری و هدایت تحولات کلی بعد از کسب تجربیات مدیریتی
ضرورت و اهمیت مدیریت ارشد کسب و کار
توسعه کشور و ارتقاء استاندارد زندگی در آن مستلزم بهبود و ارتقاء کیفیت مدیریت در سازمانهای اقتصادی و اجتماعی است. با بهبود مدیریت است که میتوان بهرهوری را افزایش داد و از ظرفیتها و امکانات موجود کالا و خدمات بیشتری را تولید نمود و ظرفیتهای زیادتری را بوجود آورد.
بهبود مدیریت نیز مستلزم آگاهی و تسلط به دانش مدیریت است. امروزه مدیریت به عنوان یکی از شاخههای معرفت بشری پیشرفت زیادی نمودهاست و آموزش و تحقیق در زمینه آن گسترش فراوانی یافتهاست. باتوجه به اهمیت مدیریت در رشد و ارتقاء سازمانها و جوامع، نظامهای آموزش عالی کشورها آموزش و تحقیق در حوزه مدیریت را از نظر کیفی و کمی به سرعت توسعه دادهاند.
یکی از زمینههای بارز توسعه آموزش مدیریت ایجاد رشته کارشناسی ارشد مدیریت سازمان (MBA) در کشورهای مختلف جهان است. این رشته به سرعت نخست در آمریکا و کشورهای صنعتی و سپس در کشورهای در حال توسعه موفق، گسترش یافتهاست.
همانطوری که قبلاً ذکر شد، فارغ التحصیلان دورههای کارشناسی از تمامی رشتهها از جمله علوم انسانی و بالاخص رشتههای مختلف مدیریت وارد این دوره شده و در یک آموزش فشرده و پرکار به فراگیری دانش و فنون مدیریت میپردازند. ترکیب دانش تخصصی دوره کارشناسی و آگاهی و تسلط به دانش و فنون مدیریت در دوره کارشناسی ارشد، از فارغ التحصیلان این دوره مدیران کارآمد و مؤثری میسازد که در افزایش کارایی و رشد سازمانهای اقتصادی – اجتماعی تأثیر بسزایی دارند. به خاطر کسب همین توانایی هاست که در سه دهه اخیر دورههای مدیریت ارشد کسب و کار (MBA) در کشورهای مختلف جهان به سرعت گسترش یافته و تنها در کشور آمریکا حدود ۷۰۰ مؤسسه آموزش عالی دوره مدیریت ارشد کسب و کار (MBA) ارائه میدهند.